Gaźnik służy do wytworzenia z benzyny i powietrza palnej mieszanki wybuchowej
Zasada działania gaźnika jest następująca (rys16)
Ze zbiornika paliwa benzyna spływa rurką do małego zbiorniczka zwanego komorą pływakową. Komora jest połączona kanałem z wąską rureczką, czyli rozpylaczem,którego wylot umieszczony jest wewnątrz poziomej rury połączonej z rurą ssącą cylindra, a nazywającej się komorą zmieszania.
Rys.16
Schemt działania gaźnika 1 przepustnica 2 komora zmieszania 3 rozpylacz 4 iglica pływaka 5 pływak 6 komora pływaka
Ażeby ograniczyć nadmierny dopływ benzyny przy wolnej jeździe lub przy zatrzymaniu silnika, w komorze pływakowej jest umieszczony swobodnie pływak z cienkiej blachy mosiężnej szczelinie zalutowany i zaopatrzony w iglicę zaostrzoną u góry
Z chwilą gdy ze zbiornika napłynie do komory pływakowej dostateczna ilość benzyny , pływak unosi się do góry , a ostrze iglicy zamyka otwór dopływu benzyny .
Ciężar pływaka i długość iglicy są tak dobrane że poziom benzyny utrzymuje się około 2 milimetrów poniżej wylotu rozpylacza
Gdy silnik zostanie uruchomiony działanie ssące tłoka wciąga do kadłuba powietrze, które przepływając koło rozpylacza zasysa z niego benzynę i pokrywa ją ze sobą. Podczas pracy silnika ssanie jest tak silne że benzyna wytryskuje z rozpylacza rozbijając się na drobniutkie kropelki
,, rozpyla się '' i przez to dobrze miesza się z powietrzem
Do umożliwienia regulacji ilości wessanej mieszanki, a przez to regulacją obrotów i mocy silnika, służy przepustnica. Jest to tłoczek metalowy połączony cięgłem z rękojeścią pokrętną kierownicy .Przez obracanie się rękojeści podnosimy lub opuszczamy przepustnicę, przez co otwieramy lub zamykamy przepływ powietrza przez komorę zmieszania.
Prawidłowe spalanie mieszanki następuje wtedy, gdy w cylindrze nie pozostają resztki nie spalonej benzyny lub nadmiar nie zużytego powietrza. Pełne spalanie mieszanki otrzymuje się przy stosunku wagowym benzyny do powietrza 1:16
Wynik taki można otrzymać docierając odpowiedni otwór w rozpylaczu przy założeniu stałej szybkości przepływu powietrza.
Ponieważ jednak silnik musi pracować przy różnych obrotach, poczynając od 500 a kończąc na 4900, szybkość przepływu powietrza obok rozpylacza będzie się też zmieniać w szerokich granicach . Jednak ilość zasysanej benzyny z rozpylacza zmienia się nieproporcjonalnie do przepływu powietrza i w celu przeciwdziałania temu każdy gaźnik ma urządzenie korygujące
Rys2/17 jest pokazany przekrój gaźnika G16 Rozpylacz ma w górnej części zwężenie zaopatrzony w cztery otwory boczne . U dołu jest wkręcona dysza paliwowa główna z jednym otworkiem o ściśle kalibrowanej średnicy.
Gdy rozpylacz wkręca się obsadę rys (17i18) mającą w dolnej części dwa otwory boczne osłonięte filtrem z siatki
Rys17
Gaźnik G16 w przekroju 1 komora pływakowa, 2 pływak 3iglica pływaka 4 pszycisk przelewu 5 kanał pomocniczy 6 obsada rozpylacza 7 rozpylacz 8 dysza rozpylacza 9 przepustnica 10 sprężyna przepustnicy 11 kołpak korpusu 12 śruba regulacyjna
13 siatka filtru 14 dławik powietrza 15 iglica rozpylacza
mosiężnej. Sześciokątną podstawa obsady służy do wkręcania jej w korpus gaźnika
Przepustnica w kształci cylindra wykonanego z aluminium jest w górnej części wydrążona .W wydrążeniu tym mieści się sprężyna służąca do opuszczania przepustnicy. Pod sprężyna znajduje się blaszaną zapinka iglicy rozpylacza (rys/20) podnoszonej razem z przepustnicą.
Samoczynna regulacja mieszanki odbywa się w następujący sposób
Przy całkowicie podniesionej przepustnicy,czyli tzw,,pełnym gazie'' silnik zasysa przeszło pół metra sześciennego powietrza na minutę. Dla otrzymania właściwego składu mieszanki wielkości otworu w dyszy głównej musi być tak dobrana, aby przy pełnej sile ssania przepuścić przez rozpylacz odpowiednią ilość benzyny, w danym przypadku około 35g na minutę.
Rys 18
części składowe gaźnika:
6 obsada, 7 rozpylacz 8 dysza 9 przepustnica 15 iglica z zapinką (oznaczenia wg rysunku 17)
W miarę opuszczenia przepustnicy, która dławiąc dostęp powietrza zmniejsza ilość zasysanej przez silnik mieszanki, należy jednocześnie zahamować wytrysk benzyny z rozpylacza, aby utrzymać niezmieniony stosunek benzyny do powietrza.
W tym celu iglica przepustnicy wchodzi dolnym stożkowo zwężonym końcem w otwór rozpylacza, zmniejszając przelot w zależności od stopnia opuszczania: hamuje ona wytrysk benzyny z rozpylacza tym więcej im bardziej przepustnica zostaje opuszczona rys (19)
W celu dokładnego nastawienia położenia iglicy w rozpylaczu zapinka jej może być zaciśnięta na jednym z trzech rowków iglicy rys(20) Założenie zapinki na dolnym rowku daje stale mieszankę bogatszą , a na górnym uboższą pośrodku normalną
Przy dalszym zamykaniu gazu rękojeścią, przepustnica opuszcza się coraz bardziej, a jednocześnie iglica zmniejsza wylot rozpylacza .Przy opuszczeniu na około 3/5 skoku działanie iglicy ustaje, gdyż cały jej stożek opuścił się poniżej otworków bocznych rozpylacza(rys 19 c)
rys 19
Iglica przepustnicy w otworze rozpylacza : a)przepustnica całkowicie otwarta b)otwarta do połowy, c)otwarta na 1/4 skoku
Całkowite opuszczenie przepustnicy spowoduje oczywiście zatrzymanie silnika gdyż uniemożliwi wytwarzanie mieszanki
Dla pracy silnika przy najniższych możliwych obrotach na tzw, ,,biegu jałowym'' przepustnica musi być podniesiona na 2-3mm. W tym położeniu dla lepszego rozpylania benzyny przy stosunkowo słabszym ssaniu części powietrza dostaje się do dyszy mieszankowej przez kanał pomocniczy (rys 17) wywiercony skośnie w korpusie gaźnika;wtedy powietrze porywając ze sobą benzynę do wylotu rozpylacza wpływa na lepsze jej rozpylanie
Dla umożliwienia uruchomienia zimnego silnika potrzebna jest nam mieszanka bardziej bogata niż normalnie, gdyż wewnątrz zimnych ścianek gaźnika kadłuba i cylindra parowanie benzyny jest utrudnione i część jej pozostaje w przewodach w postaci kropelek i nie dociera do świecy. Z drugiej strony obroty silnika przy rozruchu nożnym są zbyt wolne aby uzyskać dostateczny wytrysk benzyny z rozpylacza. W celu wzbogacenia mieszanki przy rozruchu stosuje się sztuczne podniesienie poziomu paliwa w rozpylaczu przez topienie pływaka
W pokrywie komory pływakowej znajduje się przycisk przelewowy (rys17).Naciśnięcie go powoduje zatopienie pływaka,przez co iglica opuszcza się i nie zamyka dopływu benzyny.
rys 20
Zapinka iglicy rozpylacza:1 iglica 2 zapinka 3 rowki do zaciskania zapinki
Poziom jej podnosi się i zaczyna przelewać się przez otworki w wylocie rozpylacza ,zapełniając przestrzeń dyszy mieszankowej .Przy takim stanie rzeczy nawet słabe ssanie powietrza jest w możności porwać ze sobą większą ilość benzyny i rozpyloną doprowadzić do komory sprężania ponad tłokiem
Po uruchomieniu silnika dalsze przelewanie paliwa nie jest konieczne, jednakże w porze zimowej, gdy powietrze ma temperaturę około 0°C lub poniżej ,parowanie benzyny jest utrudnione i dla prawidłowej pracy silnika w dalszym ciągu należy wytwarzać mieszankę, bardziej bogatą.
W tym celu posługujemy się przesłoną filtra powietrznego czyli tzw dławikiem 14 (rys.17).
Przekręcając dławik w prawo tj. zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara, zamykamy sześć okienek, przekręcając w lewo – otwieramy je dla przepływu powietrza. Zdławienie dostępu powietrza do filtru przy ssącym działaniu silnika powoduje rozrzedzenie powietrza w przewodzie ssącym, a przez to silniejsze ssanie i zwiększenie wytrysku benzyny z rozpylacza. Dławienie dopływu powietrza może być stosowane tylko przy wolnych i średnich obrotach. Przy całkowitym otwarciu przepustnicy zamknięty dławik nie przepuści dostatecznej ilości powietrza i ogólna ilość mieszanki będzie niewystarczająca dla rozwinięcia pełnej mocy silnika.
Po rozgrzaniu silnika do normalnej temperatury należy dławik otworzyć całkowicie.